O ile w miarę łatwo jest rozwijać język polski u młodszych dzieci, o tyle niektórzy rodzice mają trudności z pogłębianiem go w miarę upływu czasu. Następuje bowiem moment, kiedy to szkoła przejmuje rolę doskonalenia języka. Rzecz oczywiście przedstawia się inaczej w wypadku języka mniejszościowego (dla nas: języka polskiego). Rola ta przypada wtedy rodzicowi. Oto kilka przykładów, w jaki sposób rozwijać język polski u starszych dzieci.
Rozmowy, rozmowy, rozmowy
Nie wiem, w jaki sposób uczyliście się języków obcych w czasach szkolnych, u nas najskuteczniejsze okazywały się konwersacje. Podobnie jest z doskonaleniem języka u dzieci. Potrzebują one dwóch elementów: stymulujących tematów i osoby, która będzie z nimi na te tematy rozmawiała.
I to właśnie, wbrew pozorom, wybieranie tematów okazuje się w całym przedsięwzięciu najbardziej problematyczne. Dlaczego? Nasze dni są, w gruncie rzeczy, dość do siebie podobne: mieszkamy w jednym miejscu, dzieci chodzą do tej samej szkoły, mamy (my i nasze dzieci) regularne i te same zajęcia, spotykamy osoby, które znamy. Sprawia to, że ilość tematów jest ograniczona, w końcu łapiemy się na tym, że często poruszamy jednakowe tematy.
Dyskusje i rozmowy o książkach
Dobrze pamiętam konwersacje z angielskiego, podczas których mój nauczyciel proponował mi losowanie tematu do rozmowy. Tematy były najróżniejsze: społeczne, polityczne, kulturalne. Na niektóre z nich wypowiadałam się po raz pierwszy w życiu, operując drugim językiem. Nauczyciel podawał mi potrzebne do rozmowy słowa i wyrażania, które na ogół opanowywałam po kilku minutach rozmowy. Pozwalało mi to zarówno poznać i przyswoić sobie nowe słownictwo, jak i na żywo zastanowić się nad daną kwestią i wyrazić swoje zdanie w drugim języku. Podobnie różnorakie dyskusje (dostosowane do wieku dziecka) stanowią doskonały środek do rozwijania jego umiejętności w języku polskim. Gdzie szukać tematów? Wśród czytanych dzieciom książek i zagadnień filozoficznych przygotowanych specjalnie dla dzieci. Co by było, gdyby…? Dlaczego bohater postąpił tak, a nie inaczej? Co zrobiłbyś na jego miejscu? Jak oceniasz jego zachowanie?
Rozmowy o wydarzeniach
Pragnąc rozwijać język polski naszych dzieci, starajmy się różnicować nie tylko poruszane treści, ale i formy. Jednym z prostszych ćwiczeń jest zaproponowanie dziecku, żeby opowiedziało nam o jakimś wydarzeniu. Może być to mecz, w którym uczestniczyło (albo który oglądało), zabawa podczas szkolnej przerwy czy wycieczka do lasu. Używanie czasu przeszłego stanowi samo w sobie wysiłek intelektualny, a odniesienie się do wydarzeń, które przeżyło, daje dyskursowi dodatkowy poziom. (Ustosunkowanie się do przeszłości.) Podobnym ćwiczeniem jest wyobrażanie sobie czegoś, co nastąpi i opisanie tego ustnie. Dziecko operuje nowym tematem i doskonali opanowanie czasu przyszłego.
Rozwijać język polski w naturalny sposób
Żeby skutecznie rozwijać język polski naszych dzieci, nie musimy być nauczycielami. Jednak nie wystarczą rutynowe rozmowy codziennie te same. W przeciwnym razie różnica w poziomach języka większościowego i języka polskiego zacznie się pogłębiać. Język większościowy dziecka rozwija się bowiem regularnie dzięki zajęciom w szkole i relacjom z rówieśnikami, każdego dnia, przez kilka godzin. Dlatego dodatkowe ćwiczenia w ramach rozmów z dzieckiem są niezbędne, nie tylko dla języka polskiego, ale i dla naszej wzajemnej relacji.
Jeżeli powyższy artykuł zainspirował Was do refleksji, podzielcie się nią z nami w komentarzach pod artykułem.
Kazdy rodzic pewnie ma swoj sposob, ale mi tez wydaje się, ze jest kilka uniwersalnych. Sama tez sie najlepiej uczylam i poglebialam języki przez rozmowy, ksiazki pisane w oryginale czy filmy i programy.
Wzajemna relacja i nauka polskiego są potrzebne i niezwykle ważne.
Bardzo cenne rady 🙂
Dbanie o ojczysty język to mega ważna sprawa. Każda rada w tym temacie jest cenan
Rozmowa to podstawa, a rozmowa w języku ojczystym rodziców na pewno pomogą w nauce języka mniejszościowego
Rozmowy o książkach i codziennych wydarzeniach na pewno okażą się pomocne