Wiele osób zastanawia się, kiedy należy zacząć mówić do dziecka w drugim języku. Czytając ostatnio artykuły na temat dwujęzyczności, trafiłam na ciekawe wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu McGill w Kanadzie. Przynoszą one odpowiedź na to pytanie. Ich tematem jest dwujęzyczność u niemowląt i przyswajanie przez nie nowych wyrazów. Badania te potwierdzają tezę, że dzieci od najmłodszego są zdolne do nauczenia się kilku języków. Stanowią więc mocny argument wobec osób, które (z dobrego serca) radzą, żeby zaczekać z nauką drugiego języka, aż dziecko przyswoi sobie pierwszy.
Infant Speech Perception Lab
Badania, o których piszę, zostały przeprowadzone przez ekipę z Infant Speech Perception Lab (Laboratorium postrzegania mowy) Uniwersytetu McGill w Montrealu, w Kanadzie. Celem laboratorium jest pogłębianie wiedzy o wczesnych etapach percepcji mowy i rozwoju języka. Tematy badań dotyczą więc procesu rozumienia języka werbalnego przez niemowlęta w pierwszym roku życia. Naukowcy starają się zidentyfikować początkowe umiejętności i przeszkody, które mają wpływ na przyswajanie mowy przez noworodki. Jednocześnie śledzą oni ewolucję umiejętności mówienia podczas ich rozwoju i podczas rosnących interakcji społecznych i językowych.
Najkorzystniejszy sposób nauki języka
Badacze wyszli z założenia, że obcowanie z jednym językiem jest najczęstszym, a więc także i najkorzystniejszym sposobem nauki mówienia. Jest to ogólnie przyjęte przekonanie, z którego można wywnioskować, że ekspozycja na wielojęzykowe otoczenie może jedynie zdezorientować dzieci i utrudnić im rozwój mowy. Ale dzisiaj, gdy coraz więcej dzieci wychowuje się w dwu albo więcej językowych rodzinach, to stwierdzenie wymaga wnikliwej analizy. Dlatego też to właśnie w Montrealu, gdzie ponad połowa mieszkańców używa francuskiego i angielskiego, te badania zostały przeprowadzone.
Wczesna nauka języka
W jaki sposób przebiega u człowieka nauka języka? Na początku niemowlę uczy się odróżniać wyrazy, poprzez rozpoznawanie, gdzie który z nich się kończy, a inny zaczyna. Słuchając wymawianych słów, dziecko wyszukuje granicy między nimi i tym samym oddziela je od siebie. Każdy język ma swoje własne zasady, którymi dziecko kieruje się przy tym zadaniu. Na przykład, w angielskim, w wyrazach dwusylabowych nacisk kładziemy na pierwszą sylabę. Dzieci wychowywane w angielskim środowisku rozróżniają więc od siebie wyrazy, wyszukując akcentowanych sylab. Oznaczają one dla nich początek nowego wyrazu. We francuskim jest inaczej. Na ogół nacisk jest jednakowy na wszystkich sylabach, ale często akcent pada na ostatnią sylabę w zdaniu. (Francuski rytm jest bardziej skomplikowany, ale nie jest to tematem tego artykułu.)
Dwujęzyczność u niemowląt
Badacze z Infant Speech Perception Lab przekonali się w 2018, że dwujęzyczne niemowlęta wychowywane we francusko-angielskim środowisku odróżniają tak samo dobrze słowa francuskie, jak i angielskie. Badaniom poddano 84 niemowląt w wieku od ośmiu do dziesięciu miesięcy. Niektóre z nich uczyły się jedynie angielskiego, inne tylko francuskiego, a jeszcze inne obydwu języków. Wyniki potwierdziły, że dzieci jednojęzyczne nie były w stanie odróżnić słów w drugim języku. Natomiast dzieci dwujęzyczne rozróżniały wyrazy w dwóch językach z taką samą łatwością, co dzieci jednojęzyczne. Ciekawostką okazało się to, że dzieci, do których ten sam rodzic mówił w dwóch językach, rozpoznawały wyrazy najsprawniej.
Wczesna ekspozycja na dwa języki
Powyższe badania potwierdzają nie tylko fakt, że niemowlęta są w stanie nauczyć się dwóch różnych języków, a także, że uczą się one ich z tą sama szybkością, co dzieci jednojęzyczne. Dalsze analizy wykazały, że ekspozycja na wiele języków modyfikuje strukturę mózgu. Tym samym ulepsza ona proces nauczania, co stanowi temat kolejnych badań.
Jak widać, dwujęzyczność u niemowląt jest zjawiskiem pozytywnym i korzystnym dla rozwoju dziecka. Dlatego też, im wcześniej będzie ono w kontakcie z językiem polskim, tym lepiej. Biorąc pod uwagę wyniki powyższych badań, nie ma żadnego obiektywnego powodu, żeby nie przekazywać dziecku języka mniejszościowego od jego pierwszych chwil.
Jeżeli mielibyście ochotę podzielić się z nami Waszymi refleksjami na ten temat, serdecznie Was do tego zapraszam, poniżej w komentarzach artykułu.
