Znalazłam ostatnio ciekawy artykuł na temat interpretacji mieszania języków przez dwujęzyczne dzieci. Został on napisany w oparciu o badania Chisato Danjo przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wśród japońsko-brytyjskich rodzin. W tych rodzinach mamy były japońskiego pochodzenia i mówiły do dzieci po japońsku. Tatowie natomiast byli Brytyjczykami, znającymi zaledwie kilka pojęć po japońsku. Celem badań było odpowiedzenie na pytanie, w jaki sposób nauka języka metodą OPOL (jeden rodzic, jeden język) może wpłynąć na sposób wysławiania się dwujęzycznych dzieci. Pozwoliły one także zastanowić się, w jakich sytuacjach dzieci mieszają języki. Czy istnieje ukryty sens mieszania języków przez dwujęzyczne dzieci?
Wzmacnianie obecności języka mniejszościowego
Dzieci miały mniej okazji do używania japońskiego w niż angielskiego, więc mamy starały się stworzyć dodatkową przestrzeń do wzmocnienia jego obecności. Wykorzystywały do tego czas, który spędzały same z dziećmi. W ten sposób język japoński kojarzył się dzieciom ze wszystkim, co odnosiło się do roli i miejsca mamy, jej obecności i więzi z nią.
Używając metody OPOL, rodzice albo poprawiają dzieci, jeśli mieszają one języki, albo unikają poprawiania, bo najważniejsze jest dla nich odbywanie rozmów z dzieckiem. Szczególnie, że niektóre dzieci zrażają się do języka, jeśli zbyt często się je poprawia.
Wyrażanie własnej osobowości
Badanie przeprowadzone wśród japońsko-brytyjskich przez dzieci wykazały, że mieszanie języków może być sposobem na wyrażenie własnej osobowości i wychowania. Oto jeden z przykładów, który obrazowo wyjaśnia, na czym to polega. Siostra próbowała przekonać brata, żeby oddał jej zabawkę. Kiedy chłopiec za każdym razem odmawiał, dziewczynka próbowała najpierw przekonać go po angielsku. W pierwszej chwili używała bardziej autorytarnych form, a potem coraz grzeczniejszych. Następnie przeszła na japoński, podkreślając tym samym emocjonalną więź między nimi. W końcu chłopiec oddał jej zabawkę. Udało jej się tego dokonać, bo użyła uczuciowej nuty. Przypomniała tym samym zależność między rodzeństwem i jej rolę jako opiekunki młodszego brata. Te więzi odgrywają ważną rolę w japońskiej kulturze.
Wybór środków w zależności od celu
Ten przykład i inne sytuacje zaobserwowane w ramach badań potwierdzają, że, żeby osiągnąć własny cel, wybieramy najodpowiedniejsze do tego środki. Dla dwujęzycznych osób jednym z tych środków jest język. (W ten sam sposób, kiedy prosimy kogoś o przysługę, używamy grzecznego i przyjaznego tonu i miłego wyrazu twarzy.) Dwujęzyczność nie polega jedynie na znajomości dwóch języków. Polega ona również na posługiwaniu się i odnajdywaniu się w dwóch kulturach i umiejętności wybrania elementów tej, która jest bardziej przydatna w danym momencie.
W pewnym sensie przypomina to zjawisko, o którym pisałam w artykule o wpływie języka na osobowość dwujęzycznych osób.
Źródło : Chisato Danjo „Making sense of family language policy: Japanese-English bilingual children’s creative and strategic translingual practices”, International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 2018
A czy Wasze dzieci też mieszają języki w zależności od sytuacji? Czy macie wrażenie, że wynika to z wyboru, bo pomoże im łatwiej osiągnąć zamierzany cel? Jeżeli mielibyście ochotę podzielić się z nami Waszymi refleksjami na ten temat, serdecznie Was do tego zapraszam, poniżej w komentarzach artykułu.
